Westervoort evacueert op 16 november 1944
DOCUMENTATIE ▼ > Archief aktiviteiten > Oorlog en bevrijding
Op 16 november 1944 verzamelden zich op deze plek het grootste deel van de Westervoortse inwoners. Op bevel van de Duitse bezetter moesten alle Westervoorters ons dorp verlaten. Veel dorpsgenoten vonden onderdak bij hun familie. Anderen gingen naar Hengelo en Keijenborg. Daar hadden zij op onze dorpsgenoten gerekend. De bakker, de wethouder, de geestelijkheid en het Rode Kruis deden er alles aan om de evacuatie zo goed mogelijk te laten verlopen. Het duurde tot eind april, begin mei, 1945 voordat onze inwoners weer naar huis konden.
Krantenbericht van burgemeester Wiessing aan de bevolking van Westervoort dat zij moesten evacueren d.d. november 1944:
WAARSCHUWINGSBEVEL HOUDT U GEREED!
De afvoer der burgerbevolking kan ieder ogenblik een aanvang nemen. U moet onmiddellijk alles pakken en verzamelen wat U mede moet nemen zoodat, als het bevel komt, U (met Uw gezin) onmiddellijk gereed is Uw huis te verlaten en af te marcheeren. Zoodra het signaal of teeken, dat de ontruiming gaat beginnen (in dit biljet nauwkeurig te omschrijven) wordt gegeven, begeeft U zich terstond naar de U aangewezen verzamelplaats en meldt U bij de hulpgeleider. Vanaf dat tijdstip dient U alle bevelen en aanwijzingen van Uw Hoofd- en Hulpgeleider stipt te volgen. Nà het sluiten van Uw huis levert U de huissleutel met daaraan gehechte schriftelijke vermelding van naam, straat en huisnummer in bij den daarvoor aangewezen persoon. Bij vertrek de hoofdkraan van gas- en waterleiding, en het electrische licht afsluiten, brandende kachels dooven.
De Burgemeester.
Op 16 november 2024 heeft de HKW in het kader van haar 50 jarig jubileum, een plaquette over de evacuatie aan de Westervoortse gemeenschap aangeboden. Volg onderstaande link met een video impressie van de onthulling van deze plaquette die is geplaatst op de plek waar 80 jaar geleden de Westervoorters verzamelden alvorens naar hun tijdelijke verblijfplaatsen, voornamelijk in de Achterhoek, te vertrekken.
Westervoort moet evacueren
Begin september 1944 wordt Zuid-Limburg bevrijd en start de operatie Market Garden bij de Nederlands Belgische grens in Noord-Brabant. Einddoel van deze operatie is de bevrijding van Arnhem. De opmars van de geallieerden in 1944 verloopt relatief snel. De naderende opmars, bereikt haar toppunt in de Slag om Arnhem. Een slag die jammerlijk mislukt. Regelmatige beschietingen vanuit de lucht en het zuiden van het Pannerdens kanaal maken de situatie onveilig in het van oudsher militair strategisch gelegen Westervoort. Het gevaar van felle beschietingen dwingt de bewoners te schuilen op veiliger plaatsen.
Vanwege het toenemende oorlogsgevaar moeten op 28 september gezinnen die langs de Rijndijk in Westervoort wonen hun huizen verlaten. De Duitse bezetter heeft het gebied tussen het Pannerdens kanaal en de spoordijk tot verboden terrein verklaard en legt er loopgraven en mijnenvelden en richt stellingen in.
Op16 november wordt door burgemeester Wiessing aan de bevolking van Westervoort een tweede keer het bevel tot evacuatie gegeven. Het is een gure donderdag en zo’n 2.600 inwoners hebben huis en haard verlaten, alles gepakt en zich verzamelt bij het spoorviaduct om te vertrekken. Precies op de plek waar nu de plaquette ter herinnering aan de evacuatie staat. Ze vertrekken niet naar Friesland, zoals eerder wordt gedacht, maar naar Hummelo, Hengelo en Keijenborg. De laatsten vertrekken op 17 november. Een enkeling blijft achter. Het zal ruim vijf maanden duren voordat de mensen weer naar huis kunnen gaan. Westervoort wordt een spookdorp.
De terugkomst biedt een troosteloze aanblik: veel van het dorp blijkt door het oorlogsgeweld te zijn vernield en de aanwezige mijnen veroorzaken nog slachtoffers.